Amerika Birleşik Devletleri, Avrupalı müttefikleriyle birlikte, İran’ın İsrail’e yönelik benzeri görülmemiş saldırısının ardından bu ülkeye yeni yaptırımlar uygulamaya hazırlanıyor. İran’ın füze ve insansız hava aracı programlarını hedef alan yeni yaptırımların önümüzdeki günlerde açıklanması bekleniyor. Bu hamle, İsrail savaş kabinesinin saldırıya verilecek yanıtı görüşmek üzere Çarşamba günü üçüncü kez toplanmasıyla birlikte geldi.
Cumartesi gecesi gerçekleşen saldırıda İsrail topraklarına 300’den fazla füze, seyir füzesi ve insansız hava aracı fırlatıldı. Ancak etkili hava savunması ve karşı tedbirler sayesinde herhangi bir can kaybı yaşanmadı ve asgari düzeyde hasar meydana geldi. Buna rağmen saldırı, altı aydır devam eden Gazze savaşında şiddetin yayılabileceğine dair endişeleri arttırdı ve İran ile İsrail arasında açık bir çatışma ihtimalini gündeme getirdi.
İsrail Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi, İran’ın saldırganlığına bir yanıt verileceğini belirtmekle birlikte ayrıntılara ilişkin bir açıklama yapmadı. İsrail’den bir hükümet kaynağı, savaş kabinesinin Salı günü yapılması planlanan oturumunun daha fazla ayrıntı verilmeden Çarşamba gününe ertelendiğini kaydetti.
İsrail’i ciddi bir misillemeden caydırmak amacıyla ABD ve Avrupa ülkeleri İran’a yönelik ekonomik ve siyasi yaptırımların yoğunlaştırılacağı sinyalini verdi. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan Salı günü yaptığı açıklamada, Amerika’nın yakında yeni yaptırımlar açıklamayı planladığını ve müttefik ülkelerin de bunu takip etmesinin beklendiğini duyurdu.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, İran’ın “kötü niyetli ve istikrarsızlaştırıcı faaliyetlerini” engellemek için yaptırımların kullanılacağını vurguladı. Washington’da düzenlenen bir basın toplantısında İran’ın “terör finansmanına” müdahale etmek için tüm seçeneklerin değerlendirildiğini ve kısa süre içinde İran’a karşı daha fazla yaptırım ilan edilmesini beklediğini belirtti.
Avrupa Birliği de dış politika şefi Josep Borrell aracılığıyla mevcut yaptırımları genişletmeyi düşünüyor. AB dışişleri bakanlarının acil bir video konferansının ardından Borrell, bazı üye devletlerin yaptırımların sadece İran’ın Rusya’ya insansız hava aracı tedarikini değil, aynı zamanda füze tedarikini ve muhtemelen Orta Doğu’daki İran vekillerine yapılan teslimatları da kapsayacak şekilde genişletilmesini önerdiklerini belirtti.
İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz İran’ın füze programına yönelik yaptırımlar için aktif bir şekilde destek arıyor ve 32 ülkeye mektup yazarak İran Devrim Muhafızlarını terörist grup olarak tanımlayan ABD’yi takip etmelerini istedi.
İran’ın saldırısı, 1 Nisan’da Şam’daki büyükelçilik yerleşkesine düzenlenen ve İsrail’e atfedilen hava saldırısına misilleme niteliğindeydi. İran artık meselenin kapandığını düşündüğü sinyalini verdi. Başkan Joe Biden İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’ya ABD’nin İsrail’in karşı saldırısına katılmayacağını iletti. İngiltere Başbakanı Rishi Sunak ve Japonya Dışişleri Bakanı Yoko Kamikawa, Orta Doğu’da gerilimin daha da tırmanmasını önlemek için itidal çağrısında bulundu.
Bu arada Gazze’deki çatışmalarda önemli kayıplar yaşandı ve Gazze Sağlık Bakanlığı İsrail saldırısı nedeniyle 33,000’den fazla Filistinlinin öldüğünü bildirdi. İsrail’in Hamas’a yönelik harekâtı, İran destekli Filistinli militan grubun İsrail rakamlarına göre 1.200 kişinin ölümü ve 253 kişinin rehin alınmasıyla sonuçlanan saldırısının ardından 7 Ekim’de başladı.
Reuters bu makaleye katkıda bulunmuştur.
Bu makale yapay zekanın desteğiyle oluşturulmuş, çevrilmiş ve bir editör tarafından incelenmiştir. Daha fazla bilgi için Şart ve Koşullar bölümümüze bakın.
